ΠΕΡΙΛΗΨΗ.Ο Βερνερ Λιμπνιτς ειναι ενας αστεγος αλητης κυνικος,χωρις φιλους και ονειρα,που ζει σα "λεκες" στην αψεγαδιαστη Αρια Γερμανια των ατσαλακωτων στολων με τις κρυες καρδιες.Η Ροζα Επσταιν ,κορη Γερμανοεβραιου φυσικου βλεπει την ομορφη ζωη της να ανατρεπεται απο το ναζιστικο μισος κι ενα θανασιμο μυστικο.Οταν οι δρομοι τους θα διασταυρωθουν ,οι ζωες τους θα αλλαξουν για παντα με τη ναζιστικη μεγγενη να συνθλιβει καθετι στο περασμα της....Ο Βερνερ θα κληθει απο τις καταιγιστικες εξελιξεις να διαλεξει μετωπο κι η Ροζα θα αναμετρηθει με την ιδια την Ιστορια...Γυρω απο αυτον τον αξονα ο ΝΙΚΟΣ ΦΩΣΚΟΛΟΣ στηνει ενα πυρετωδες γαιτανακι ιστορικων εξελιξεων,δραματικων συγκρουσεων και ανθρωπινων χαρακτηρων που στροβιλιζονται στη δινη της πιο σκοτεινης σελιδας του 20ου αιωνα.Το μυθιστορημα του ,εχει ηδη μεταφραστει κ κυκλοφορει σε Αγγλια,Αμερικη,Καναδα και Αυστραλια.Δικαιως... ΣΧΟΛΙΟ-ΚΡΙΤΙΚΗΥστερα απο κινηματογραφικα κ τηλεοπτικα επη, ο Νικος Φωσκολος εκανε μια ακρως επιτυχημενη συγγραφικη αποπειρα(κι αλλη μια με την 11η ημερα).Στο βιβλιο του αυτο, το ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ συνανταμε ολα τα συστατικα της φωσκολειας γραφης-βιαιη τρυφεροτητα,διεισδυτικα ψυχογραφηματα, καταιγιστικη και πυκνη δραση, κοινωνικο περιθωριο, βια,κλιμακωση συναισθηματων και κοινωνικος προβληματισμος-συνδυασμενα με τις αρετες ενος πολιτικοποιημενου πνευματος με βαθια ιστορικη καταρτιση...Το ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ αυτο ειναι ενα μεγαλεπιβολο ιστορικο μυθιστορημα που δεν ακολουθει την πεπατημενη!!!Με κεντρικο προσωπο εναν απολυτο αντιηρωα ,το Γερμανο αλητη Βερνερ Λιμπνιτς ο Φωσκολος εκκινει την ιστορια του απο το περιθωριο, το βουρκο και τις φυλακες για να εστιασει σε ενα απο τα υστερογραφα της ιστοριας.Ειναι η συγκλονιστικη προβοκατσια των Ναζι στην πολωνογερμανικη μεθοριο Αυγουστο του '39..

Εκει οι Γερμανοι μετεφεραν καποιους καταδικους φυλακων ,τους εντυσαν Πολωνους και οργανωσαν πλιατσικα σε συνοριακα γερμανικα χωρια κλπ.Καταλαμβανοντας ,παραλληλα τον πολωνικο σταθμο του Γκλαιβιτς οι Ναζι εξαπελυαν ως δηθεν Πολωνοι διαγγελματα πολεμου εναντιον της Γερμανιας,σκηνοθετωντας μια τελεια αφορμη για αμεση εισβολη τους της 1ης Σεπτεμβριου..Ο Βερνερ βρεθηκε στη δινη των γεγονοτων αυτων...Παραλληλα,μεσα απο την τρυφερη φιγουρα της Ροζας Επσταιν,μοναχοκορης Γερμανοεβραιου φυσικου, βιωνουμε την τραγωδια των Εβραιων με τα πογκρομ και στιγμιοτυπα απο ηδη υπαρχοντα στρατοπεδα συγκεντρωσης.Τελος ,με μαεστρια και με την ευστοχη φαντασια του ο Φωσκολος φωτιζει και το μυστικο αγωνα δρομου των εξιοπλισμων καθως κ την προσπαθεια κατασκευης ατομικης βομβας απο τους Ναζι-κατι που παρα τις επιμονες προσπαθειες αξιολογων επιστημονων οπως ο Χαιζενμπεργκ- δεν προλαβαν,αφου μολις το 45 το εγχειρημα πηρε την τελικη μορφη του απο τους Αμερικανους...Γοητευτικος ειναι και ο τροπος που ιστορικα προσωπα εντασσονται στην πλοκη ,με απολυτα μεγεθυμενη την ανθρωπινη και παθολογικη τους διασταση-που αποτυπωνεται στη φυσικοτητα των διαλογων και την κινησιολογια τους....

(Αυτο ελαφρως παραπεμεπει και στο ΜΑΝΤΟΛΙΝΟ ΤΟΥ ΛΟΧΑΓΟΥ ΚΟΡΕΛΙ,οπου ο Μπερνιερ ειχε κανει μια προσωπικη εστιαση στο Μουσολινι ,διερευνοωντας τις ψυχολογικες του διακυμανσεις πριν την επιθεση στην Ελλαδα,αν θυμαμαι καλα.)

Ενα αλλο στοιχειο που προβαλλει σπαρακτικο ,οσο και σκληρο στο ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ,ειναι ο ερωτας.Ο ερωτας απο τη μια ως ποθος ακολαστος,που οδηγει σε αποτροπαιες πραξεις θυμιζοντας αμυδρα κατι απο την παραφορά του Κλοντ Φρολό στην Παναγια των Παρισιων.Απο την αλλη ο ερωτας ως χαδι εξημερωσης σε πληγωμενες καρδιες και σε ρημαγμενες ελπιδες, που νοηματοδοτει αδειες ζωες.Οσο ακραια κι αν ειναι τα γεγονοτα του βιβλιου, τα παντα ειναι ιστορικως τεκμηριωμενα και αρτια συνδεδεμενα μεταξυ τους,συνθετοντας ενα "αφηγηματικο" μωσαικο με πλουραλισμο συναισθηματων και εικονων...Το εργο του Φωσκολου χαρακτηριζεται απο ζωηρη εικονοπλασια που ζωντανευει τις πιο σκληρες σκηνες και τις αδυσωπητες μαχες.ενω οι εξελιξεις στο διαβοητο επεισοδιο της πολωνικης μεθοριου ξετυλισσονται λεπτο προς λεπτο κορυφωνοντας την αγωνια ως την τελευταια σελιδα. Οπως συμπεραινει κανεις,το ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ ειναι μια πολυεπιπεδη αναγνωστικη εμπειρια που αγγιζει πολλαπλες χορδες της ψυχης και του μυαλου μας -εγειροντας τα πιο ομορφα συναισθηματα,τον αποτροπιασμο ,την αγωνια ταυτοχρονα με την ιστορικη γνωση και τον πολιτικο προβληματισμο.Ενα βιβλιο που ανατεμνει παραλληλα και την ανθρωπινη ψυχη με σπουδη και αγαπη στην οδυνη της.Επιδιωξτε να ανακαλυψετε αυτο το εξαισιο κραμα ωμοτητας,λυρισμου και πολεμικης δρασης!Θεωρω οτι ειναι απο τα πιο πρωτοτυπα βιβλια που γραφτηκαν με θεμα τον Β ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ και σιγουρα αξιζει να διαβαστει απο ολους μας.Ενα βιβλιο στο οποιο οντως μπορει ανετα να προσδοθει παγκοσμια εμβελεια και χαιρομαι που το εχει γραψει Ελληνας!!